در محضر علامه طباطبایی
در محضر علامه طباطبایی
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ ؛ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ
مفاد آيه: اينست كه همه قرآن در شب قدر نازل شده است.
” إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ” ضمير در” انزلناه” به قرآن برمیگردد، و ظاهرش اين است كه: میخواهد بفرمايد همه قرآن را در شب قدر نازل كرده، نه بعضى از آيات آن را، مؤيدش هم اين است كه تعبير به انزال كرده، كه به معنای يكپارچگى است، نه تنزيل كه ظاهر در نازل كردن تدريجى است.
وجه تسميه شب قدر، تقدير و احكام امور يك سال در شب قدر، يكى از شبهاى رمضان است و هر سال تكرار میشود. پس شب قدر شب اندازه گيرى است، خداى تعالى در آن شب حوادث يك سال را يعنى از آن شب تا شب قدر سال آينده را تقدير مىكند، زندگى، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت و چيزهايى ديگر از اين قبيل را مقدر میسازد.
از اين استفاده مىشود كه شب قدر منحصر در شب نزول قرآن و آن سالى كه قرآن در آن شبش نازل شد نيست، بلكه با تكرر سنوات، آن شب هم مكرر میشود، پس در هر ماه رمضان از هر سال قمرى شب قدرى هست، كه در آن شب امور سال آينده تا شب قدر سال بعد اندازه گيرى و مقدر میشود.
سوالی که مطرح می شود این است که آیا تقدیر سرنوشت در شب قدر با هیچ عاملی دگرگون نمی شود؟
علامه در پاسخ می فرماید: هيچ منافاتى ندارد كه در شب قدر مقدر بشود ولى در ظرف تحققش طورى ديگر محقق شود، چون كيفيت موجود شدن مقدر، امرى است، و دگرگونى در تقدير، امرى ديگر است، هم چنان كه هيچ منافاتى ندارد كه حوادث در لوح محفوظ معين شده باشد، ولى مشيت الهى آن را تغيير دهد، هم چنان كه در قرآن كريم در سوره رعد کریمه39 می فرماید:” يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ".
در كافى، ج4، ص159؛ به سند از زراره روايت كرده كه گفت: امام صادق (ع) فرمود: تقدير در نوزدهم و ابرام در شب بيست و يكم و امضا در شب بيست و سوم است.