ترویج مصرفگرایی از رسانه ملی
نمایش بی حد تبلیغات از رسانه ملی چنان گسترده شده که گاهی فکر میکنیم کنترل پخش از دستان مسئول مربوطه خارج شده است. پخش طولانی مدت تبلیغات باعث کلافگی مخاطبین رسانه ملی شده که بهتر است مسئولین امر بیشتر از پیش به فکر چاره باشند.
در سالهای گذشته با شروع ایام سوگواری سبک نمایشی تبلیغات تلویزیون نیز تغییر میکرد، اما متاسفانه در سال جاری شاهد آن بودیم که در بعضی روزها آگهیهای بازرگانی با همان تنالیته و کنتراست رنگهای روشن و آهنگهای شاد قبل، از رسانه ملی پخش گردید!
با پیشرفت تبلیغات تلویزیونی و گسترش سرویسهای مختلف، روز به روز شاهد پیشرفت و گسترش و تنوع در تهیه و تولید آنها هستیم که البته موجب رشد مصرفگرایی در جامعه اسلامی و ناامیدی قشر متوسط و ضعیف جامعه شده است.
بزرگنماييهاي غير واقعي و فريبنده و برجسته نمایی دور از واقعيت، براي تبليغ محصولات از جملهی اين تضاد ارزشي است و سوءاستفاده از نگرشهاي مذهبي مردم و همچنین ترغيب آنها به خريد کالاهای تبلیغی امري ناپسند است که به وفور در تبليغات بازرگاني رسانه ملی ديده ميشود.
خرید بیش از اندازه برای پر کردن یخچال که فضای بزرگتری نسبت به نیاز مصرف یک خانواده دارد یا تهیه جهیزیه لوکس، چیزی جز به نمایش گذاشتن ثروت و قدرت در عموم جامعه ندارد. پخش چنین آگهیهای بازرگانی از صداوسیمای اسلامی، باعث سردرگمی مخاطبین میشود که آیا رویکرد و اهداف انقلاب اسلامی با نمایش تبلیغات در رسانه اسلامی همخوانی دارد یا خیر؟!
مصرفگرایی عبارت است از اصالت دادن به مصرف و هدف قرار دادن رفاه و داراییهای مادی که در اثر گسترش سرمایهداری در اروپا بهوجود آمد. توسعه انواع فروشگاههای بزرگ، تنوع کالاها و ایجاد مدگرایی در جامعه باعث شد مردم هر چه بیشتر و در زمان کوتاهتری به سمت کالاها و استفاده از آنها سوق یابند.
رسانه ملی با پخش برخی تبلیغات بازرگانی که موجب تغییر فرهنگ ایرانی اسلامی شود، نباید مبلغ فرهنگ غرب باشد.
اگر عوامل متعددی چون پخش آگهیهای بازرگانی و تبلیغ اجناس غیر ضروری باعث گسترش فرهنگ مصرفگرایی در جامعه شود، میتواند ایجاد کنندهی عقدههای روانی در افراد و تشدید آن باشد. پخش تبلیغات از رسانه میتواند ارزشهایی مانند قناعت و زهد در جامعه را کمرنگ جلوه داده و در مقابل، به دنیاطلبی و لذتطلبی ارزش بخشد که این خود مایه رشد و گسترش مصرفگرایی است و منجر به ایجاد پیامدهای نادرستی از جمله: شکاف طبقاتی بین اقشار جامعه، فشار هنجاری بر افراد و خانوادهها و تغییر فرهنگ ایرانی و اسلامی در جامعه میشود.
برخی تبلیغات تلویزیونی جهت جذب بیشتر مخاطب و حتی فریب آنها، به جای آن که در راستای خدمت به تولید ملی و کارآفرینی تولید محتوا کنند، مردم را به سمت فرهنگ مصرفگرایی ترغیب میکنند؛ آن هم در شرایطی که برای تهیه کوچکترین کالای روزمرهشان هم دچار مشکل هستند.
آگهي نبايد متضمن فريب و فراتر از واقعيت باشد و كالا يا خدمات مورد نظر را با ادعاي خلاف واقع، برتر از آن تصويرسازی کرده و نشان دهد. همچنين ملزم است از اغراق بپرهيزد.
پیامهای بازرگانی سیما میتوانند به نمادی از آگاهی بخشی برای مردم بدل شوند که از کیفیت، کاربرد و دوام اجناس و کالاهای ایرانی حمایت کنند.
صداوسیمای جمهوری اسلامی بابرنامهریزی، نظارت و کنترل بیشتر و دقیقتر تبلیغات بازرگانی میتواند در بازنمایی سبک زندگی و بینش اسلامی کمک شایانی نماید.
پگاه پرهون دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباطات
نبض صداوسیما|@iribnabz